565

Αφιέρωμα στα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης του 1821
του Κώστα Σακαρέλου
565-IMG 001.3dΜε αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, σε ένδειξη τιμής και σεβασμού στη μνήμη τους, καταθέτω σήμερα Παρασκευή, 19 Μαρτίου 2021 στη δικαιοκρισία και δικαιοπραξία των Γαλατιανών όπου γης, τα ονοματεπώνυμα προγόνων μας κατοίκων του Γαλατά, που αγωνίστηκαν για τα αγνά ιδανικά του ελληνικού λαού.
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΓΑΛΑΤΙΑΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟΥ 1821, με συνοπτικά στοιχεία για τη δράση τους, σε αλφαβητική σειρά:
1. Αγγελόγιαννος Πάνος: Από τον Γαλατά Μεσολογγίου. Πολέμησε υπό τον Δημήτριο Μακρή καθ’ όλη τη διάρκεια του Αγώνα, στο Ζαπάντι, Πέτα, Μακρυνόρος, Βόνιτσα και στο Μεσολόγγι. (1)
2. Αλεξόπουλος Αθανάσιος: Μπουλουξής. Πολέμησε γενναία με τον Δημήτριο Μακρή. Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς. (2α) Τη βραδιά της Εξόδου χάθηκαν και όλα τα μέλη της οικογένειάς του. Δεν αναφέρεται από πόσα άτομα αποτελούνταν και ποια ήταν τα ονόματά τους. Ο πατέρας του, αγνώστου ονόματος, έπεσε στον κάμπο του Μεσολογγίου τη δραματική νύχτα της Εξόδου. Από Πιστοποιητικό της 30ης – 10 – 1846 μαθαίνουμε πως πρόσφερε στον Αγώνα 200 βουβάλια, 25 αγελάδες, 200 κάδους καλαμπόκι, κ.ά. (2β)
Η τοπική παράδοση αναφέρει πως ο Αθανάσιος Αλεξόπουλος ήρθε οικογενειακά στον Γαλατά από την Ήπειρο, κυνηγημένος από τους Τούρκους. Με τα χρήματα που είχε, έκαμε αγορές και γρήγορα απέκτησε μεγάλη περιουσία. Στη «σπηλιά του Πλακιά», πάνω από τους «Φούρνους», είχαν το κρησφύγετό τους οι κλέφτες της Βαράσοβας. Το λημέρι τους ήταν στα «Λημέρια». Οι κλέφτες απαίτησαν από τον Αλεξόπουλο να τους παραδώσει τον πλούσιο οπλισμό του. Αυτός αρνήθηκε. Το έδωσε για φύλαξη στον Μήτσο Κρέτση, τον επονομαζόμενο Πλακιά, που του είχε εμπιστοσύνη. Ο Πλακιάς συνεργαζόταν με τους κλέφτες, οι οποίοι, αφού παρά τις επίμονες οχλήσεις τους δεν κατάφεραν να τον πείσουν να τους παραδώσει τα όπλα, για να τον εκδικηθούν, αλλά και για να τον εκβιάσουν, του έκλεψαν τον γιο. Αμέσως ο Αλεξόπουλος ειδοποίησε τον Πλακιά, που βρισκόταν στο Κρίκελλο. Αυτός κατέφτασε και τους εξήγησε πως τα όπλα του ο Αλεξόπουλος τα είχε παραδώσει σε αυτόν. Έτσι έληξε η ομηρία του γιού, αφού λύθηκε η παρεξήγηση. Επειδή μάλιστα ο Θανάσης Αλεξόπουλος ήταν πλούσιος και παλικάρι, οι Γαλατιανοί του έδωσαν το παρατσούκλι Καρανάσος, με το οποίο έγινε περισσότερο γνωστός.
3. Αλεξόπουλος Γεώργιος: Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς. (3)
4. Αλεξόπουλος Σπύρος: Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς. (4)
5. Αλεξόπουλος Νίκος: Από τον Γαλατά Μεσολογγίου. Με μικρό Σώμα από 30 άντρες, πολέμησε με τον Δημήτριο Μακρή στο Βραχώρι, Ζαπάντι, Κομπότι, Κρυονέρι, Αιτωλικό, Μεσολόγγι. Η οικογένειά του πρόσφερε πολλά στην Επανάσταση κι απ’ όλους τους δικούς του έμεινε μόνο αυτός. Κατά τον σχηματισμό των Χιλιαρχιών, κατατάχτηκε με τον βαθμό του υπολοχαγού Α΄ τάξεως. (5)
6. Αλεξόπουλος ή Φραγκούλης Χρήστος: Θείος του Αθανασίου, αδελφός του πατέρα του. Αγωνιστής του ’21, έπεσε μαχόμενος ηρωικά, κατά την πολυθρύλητη μάχη της Κλείσοβας, στις 25 Μαρτίου 1826. (6)
7. Βαλανδρέας ή Βαλαντώνης Γεώργιος: Από τον Γαλατά Μεσολογγίου. Έλαβε μέρος στον Αγώνα του ’21, παραβρέθηκε σε πολλές μάχες και στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Κατά την Έξοδο ο ίδιος διασώθηκε, όμως όλη η οικογένειά το, αποτελούμενη από εννέα άτομα, των οποίων τα ονόματα δεν αναφέρονται, χάθηκε, εκτός από τη μητέρα του, η οποία αιχμαλωτίστηκε και απελευθερώθηκε ύστερα από πολλά χρόνια. (7)
8. Βεργίνης Τάσος: Από τον Γαλατά Μεσολογγίου. Πολέμησε από την αρχή του Αγώνα, στο Αγρίνιο, Ζαπάντι, Κρυονέρι και υπό τον Αθανάσιο Ραζηκότσικα σ’ όλες τις πολιορκίες της πόλεως. Διασώθηκε κατά την Έξοδο της Φρουράς και συνέχισε αγωνιζόμενος. Κατατάχτηκε στους αξιωματικούς Α΄ τάξεως. (8)
9. Μουτόπουλος Ανδρέας: Από τον Γαλατά Μεσολογγίου. Πολέμησε στο Βραχώρι, Ζαπάντι, Καρβασαρά, Μακρύνορος, Πέτα, Άρτα Μεσολόγγι, Αθήνα, Πειραιά, Μύλους Άργους. Στους πολιορκημένους του Μεσολογγίου πρόσφερε και ζώα. Κατατάχτηκε στην «ΔΕΥΤΕΡΑΝ ΤΑΞΙΝ» στο «ΜΗΤΡΩΟΝ ΤΩΝ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ», υπό α/α 2350. (9)
10. Μουτόπουλος Δημήτριος: Από τον Γαλατά Μεσολογγίου. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες. (10)
11. Μακρυκώστας ή Κλαμπανιστής Αθανάσιος: Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο. (11)
12. Μακρυκώστας ή Κλαμπανιστής Κώστας: Από τον Γαλατά Μεσολογγίου. Διασώθηκε κατά την Έξοδο. Η σύζυγό του, ο γιος και η κόρη του αιχμαλωτίστηκαν κατά τη δραματική και πολυδάκρυτη νύχτα της Εξόδου κι ως το 1846 ήταν παντελώς άγνωστη η τύχη τους. Στον φάκελό του υπάρχει η πληροφορία ότι πολλοί συγγενείς σκοτώθηκαν κατά την Έξοδο. Δεν αναφέρονται όμως τα ονόματά τους, (12)
13. Μακρυκώστας ή Κλαμπανιστής Νικόλαος: Δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία. Τρεις θυγατέρες του αιχμαλωτίστηκαν κατά την Έξοδο της Φρουράς και εν συνεχεία απελευθερώθηκαν. Συνυπέγραψαν από το Ναύπλιο τις από 22 Ιουλίου 1827 και 4 Μαρτίου 1828 αναφορές, ζητώντας “τα προς ζωοτροφίαν” τους. (13)
14. Παπαχριστόπουλος Γιάννης: Από τον Γαλατά Μεσολογγίου. Πολέμησε σε πολλές μάχες σαν εκατόνταρχος και στο Μεσολόγγι. Μετά την Έξοδο αγωνίστηκε στον Μοριά υπό τον Κολιόπουλο. Κατατάχτηκε στην «ΕΒΔΟΜΗΝ ΤΑΞΙΝ» στο «ΜΗΤΡΩΟΝ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ» υπό α/α 2809. (14)
Το έτος 1859 ο Αναστάσιος Γιαννόπουλος, δικηγόρος και εκδότης της εφημερίδας «Ελληνικά Χρονικά», συνέταξε και δημοσίευσε στην ομώνυμη εφημερίδα στις 11 και στις 24 Απριλίου 1859, στα με αριθμό 9 και 10 φύλλα της, κατάλογο Εξοδιτών που διασώθηκαν. Αναφέρει τα ονοματεπώνυμά τους, όχι όμως και τον τόπο καταγωγής τους. Επειδή στον κατάλογο αυτόν μερικοί Γαλατιανοί αναγνώρισαν τους προγόνους τους, οφείλω να τους αναφέρω, με κάθε επιφύλαξη ως προς τον τόπο καταγωγής τους. Είναι οι:
Αλεξόπουλος Π., Μαλακάσας Αμ., Μαλακάσας Π., Μπουγάτσας Γ. (15)
Στο βιβλίο του Νικολάου Κολόμβα δεν αναφέρεται ο Αλεξόπουλος Π.. Αναφορικά με τους Μαλακασαίους, διαβάζουμε:
Μαλακάσας Αγ.(αμέμνων): Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς. (16)
Μαλακάσας Αθανάσιος: Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς. Τιμήθηκε με το σιδηρό αριστείο από 3/5/1839. (17)
Μαλακάσας Αμ.: Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς. (18)
Μαλακάσας Πάνος: Περιλαμβανόταν στους «πληγωμένους ντουφεκτζήδες» υπό τις οδηγίες του Αθ. Ραζηκότσικα στο από 26 Αυγούστου 1825 εν Μεσολογγίω έγγραφο. Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς. (19)
Μαλακάσας Χαράλαμπος: Διασώθηκε κατά την Έξοδο. Στην τελευταία πολιορκία συμμετείχε στις εξορμήσεις «εκτός των τειχών των πολιορκημένων». Κατόπιν της από 18 Οκτωβρίου 1827 εν Αιγίνη αιτήσεως με άλλους δυο Μεσολογγίτες, έλαβαν 600 γρόσια, προκειμένου να κινηθούν για να συμμετάσχουν της εκστρατείας στη Στερεά Ελλάδα. Επίσης, με άλλους έγκριτους Μεσολογγίτες προσυπέγραψε την από 10 Αυγούστου 1830 εν Μεσολογγίω συστατική επιστολή για συμπολίτη τους. Κατατάχτηκε στην «ΕΒΔΟΜΗΝ ΤΑΞΙΝ» στο «ΜΗΤΡΩΟΝ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ», υπό α/α 2076. (20)
Μαλακασοπούλα Πανώρια και ανήλικη κόρη της: Αιχμαλωτίστηκαν κατά την Έξοδο της Φρουράς και μεταφέρθηκαν στην Αλεξάνδρεια, απ’ όπου τον Ιούνιο του 1830 απελευθερώθηκαν και έφτασαν στο Ναύπλιο. Ακολούθως, με την από 24 Ιουνίου 1830 εν Ναυπλίω αίτησή της προς τον Ιωάννη Καποδίστρια, αναφέρει ότι ο άνδρας της και τα αδέλφια της έπεσαν μαχόμενοι όλοι «οι μεν εις την πολιορκίαν, οι δε εις την Έξοδον Μεσολογγίου …». Ακολούθως, ζητά τα έξοδα «δια να υπάγωμεν εις την πατρίδα μας …» και «προστρέχομεν μετά δακρύων …». (21)
Σε έναν δεύτερο κατάλογο, που συνέταξε ο Χρήστος Ευαγγελάτος, χρόνια Δήμαρχος Μεσολογγίου, με βάση τα νεότερα στοιχεία που βρέθηκαν και που δημοσιεύτηκε στην «Ιστορία του Μεσολογγίου», που έγραψε και κυκλοφόρησε το 1959, μεταξύ των άλλων, αναφέρονται και τα ονόματα των παρακάτω Εξοδιτών: Αϋφαντής Βασ., Αϋφαντής Γεώρ., Αϋφαντής Σπύρ., Μαλακάσης Α..
Στο βιβλίο του Νικολάου Κολόμβα, αναφορικά με τους Αϋφανταίους, διαβάζουμε: (22)
Αϋφαντής Βασίλειος: Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς.
Αϋφαντής Γεώργιος: Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς.
Αϋφαντής Σπύρος: Έπεσε μαχόμενος κατά την Έξοδο της Φρουράς.

ΠΗΓΕΣ:
1) Κ. Πετρονικολού: Αιτωλοακαρνάνες Μαχητές του ’21», έκδοση Δεύτερη, Αθήνα 1986, έκδοση εφημερίδας «Μεσολογγίτικα Χρονικά» & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 80 & Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 73 (Β:19/27)
(2α) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 75 (Β:5α/163, 19/31, 27/12)
(2β) Γεωργίου Τσατσάνη «Αιτωλοακαρνάνες – Ευρυτάνες – Αγραφιώτες κι Ασπροποταμίτες νεκροί – αιχμάλωτοι του ’21», Αθήνα 1984 & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 80
(3) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 75 (Β:5α/163, 19/31, 27/12)
(4) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 75 (Β:5α/163, 19/31, 27/12)
(5) Κ. Πετρονικολού: Αιτωλοακαρνάνες Μαχητές του ’21», έκδοση Δεύτερη, Αθήνα 1986, έκδοση εφημερίδας «Μεσολογγίτικα Χρονικά» & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 80 & Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 75 (Β:5α/163, 19/31, 27/12)
(6) Γεωργίου Τσατσάνη «Αιτωλοακαρνάνες – Ευρυτάνες – Αγραφιώτες κι Ασπροποταμίτες νεκροί – αιχμάλωτοι του ’21», Αθήνα 1984 & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 80
& Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 75 (Β:5α/163, 19/31, 27/12)
(7) Γεωργίου Τσατσάνη «Αιτωλοακαρνάνες – Ευρυτάνες – Αγραφιώτες κι Ασπροποταμίτες νεκροί – αιχμάλωτοι του ’21», Αθήνα 1984 & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 80 &
Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 81
(Β:5α/163, 19/37, 27/25)
(8) Γεωργίου Τσατσάνη «Αιτωλοακαρνάνες – Ευρυτάνες – Αγραφιώτες κι Ασπροποταμίτες νεκροί – αιχμάλωτοι του ’21», Αθήνα 1984 & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 80, 81 & Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 85 (Β:19/44)
(9) Κ. Πετρονικολού: Αιτωλοακαρνάνες Μαχητές του ’21», έκδοση Δεύτερη, Αθήνα 1986, έκδοση εφημερίδας «Μεσολογγίτικα Χρονικά» & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 81 & Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 188 (Β:27/110, 28γ/104)
(10) Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Αιτωλία», αριθμός φύλλου 1, Απρίλιος 1977 & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 81 & Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 188 (Β:27/110)
(11) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 136 (Β:5α/163)
(12) Γεωργίου Τσατσάνη «Αιτωλοακαρνάνες – Ευρυτάνες – Αγραφιώτες κι Ασπροποταμίτες νεκροί – αιχμάλωτοι του ’21», Αθήνα 1984 & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 81 & & Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 136 (Β:27/157)
(13) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 136 (Β:11/29, 47)
(14) Κ. Πετρονικολού: Αιτωλοακαρνάνες Μαχητές του ’21», έκδοση Δεύτερη, Αθήνα 1986, έκδοση εφημερίδας «Μεσολογγίτικα Χρονικά» & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 81
& Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 227 (Β:19/124, 28β/103)
(15) Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Αιτωλία», αριθμός φύλλου 1, Απρίλιος 1977 & «Γαλατάς – Ταξίδι στο παρελθόν», σελ. 81
(16) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 175 (Β: 5α/163, 6α/383)
(17) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 175 (Β: Γ.Α.Κ./Φακ. 17, Αριστεία, 5α/163)
(18) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 175 (Β: 5α/163)
(19) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 175 (Β: 5α/163, 22β/62, 24α/124, 28α/101, 28η/113)
(20) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 175 (Β: 5α/163, 8/40, 11/36, 11/98, 14/40, 28β/103)
(21) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 175 (Β: 11/94, 27/158)
(22) Νικολάου Κολόμβα: «Μεσολόγγι (1821 – 1829), Οι αθάνατοι πρόμαχοι», σελ. 81 (Β: 5α/163, 6α/383)

Αναρτήθηκε 19 Μαρτίου 2021, 10:20